Langsheen de fietsostrade, omgeving Walstraat
Kruispunt trage wegen aan brugje over de Laarbeek bij GO 't Laar
Graag uw opmerkingen en andere interessante informatie. Bezoek ons Forum.
In het gemeentelijk infoblad van enkele maanden geleden werd een oproep gedaan: men zocht vrijwilligers om op zoek te gaan naar ‘trage wegen’. Trage wegen zijn wegen die vooral gebruikt worden door fietsers, voetgangers en ruiters, zowel in de stad als in een rustigere omgeving. Je kunt ze overal vinden: in elk mogelijke staat van gebruik, in elk soort ondergrond, die al dan niet ergens naartoe leiden. Sommige van deze wegen bestaan enkel nog op oude kaarten, anderen zijn meer recent gecreëerd.
Ze lopen door velden, door de dorpskernen, door bossen en industriegebied. Vroeger waren ze vooral van nut om vlug van punt A naar punt B te geraken. Nu kunnen dit mooie wandel-, fiets- en ruiterpaden zijn of terug worden. Ongelofelijk maar waar: in onze beide deelgemeenten (het industriegebied incluis) zouden er 568 trage wegen of overblijvende stukken ervan bestaan. Enkele kent u zeker: het Dammeke, het Dulpoezenpad en het pad (‘Den Oever’) langs de Schelde in Burcht, de Schooldam, het Tingelenpad en de Scoutsdam in Zwijndrecht. Maar er zijn er dus nog véél andere.
Afgesloten trage weg aan de Krijgsbaan 
Aanleg fietsostrade richting Krijgsbaan
Waar kan men deze trage wegen vinden in onze gemeente? De vroegere ‘Atlas der buurwegen’ vanaf 1841 gaf inzicht in de trage wegen die toen bestonden. In Zwijndrecht en Burcht werd deze atlas in 1844 getekend, nu 174 jaar geleden. In die jaren, maar ook erna, werd er gebouwd, werden wegen aangelegd, gemeenten deden aan landruil, landbouwers ploegden de trage wegen mee om, gronden werden ontpolderd en/of ondergespoten. Er kwamen wegen bij, er verdwenen wegen. Een voorbeeld van een nieuwe trage weg is het pad langs de Laarbeek, tussen de Statiestraat en de Constant Van Goeystraat. Tussen de pastoor Coplaan en de Heidestraat ligt er nu, ten tijde van de wegwerkzaamheden in voorbereiding op de Oosterweelwerken, een omlegging voor de fiets die over een onbenoemd pad gaat.
Trage weg aan Leo Metsstraat
Trage weg langs graanveld met zicht op Nieuwland
Trage wegen zijn een soort van levend erfgoed. Dit moest dus geïnventariseerd worden. Er kwam een bijeenkomst om het doel, het nut en de werkwijze uiteen te zetten. De vrijwilligers die mee op zoektocht wilden gaan, kwamen iets later nogmaals bijeen en gingen op pad met hun mobiele telefoon of een tablet om te leren hoe trage wegen te zoeken. Iedere vrijwilliger kreeg een plan van Zwijndrecht, onderverdeeld in vakjes. Ieder kon een aantal vakjes kiezen en daar de trage wegen gaan opsporen en heeft daar nog tot 15 september van dit jaar tijd voor. Wat wordt er zo onderzocht: kan de trage weg nog gezien worden in het bestaande landschap, wat is de ondergrond, is de hele weg nog te bewandelen of gebruiken, hoe breed is de weg, is er een knelpunt en zo meer. Nieuwe trage paden worden ingetekend. Er worden foto’s gemaakt van de trage weg en van de eventuele omgeving. De resultaten worden doorgestuurd naar het ‘regionaal Schelde-Durmelandschap’ dat onze gemeente op gebied van de trage wegen onder zijn vleugels heeft genomen. In het najaar 2018 worden de resultaten gezamenlijk geëvalueerd.
Trage weg tussen Van Goey en Statiestraat, aan begin Van Goeystraat
Tussen 't Zand en de Laarbeek
Wilt u de kaart van Zwijndrecht met z’n vele trage wegen zelf eens bekijken? Ga dan naar www.rlsd.be . Tik de naam van onze gemeente in de zoekbalk en ga naar ‘trage wegen in Zwijndrecht’. U vindt hier een overzichtsplan en allerlei deelplannen die hulp bieden bij het opzoeken van de trage wegen.
Waarom wordt deze inventarisatie nu opgezet en uitgewerkt? Het ‘regionaal Schelde-Durmelandschap’ zou graag zien dat deze trage wegen terug gebruikt of zelfs waar mogelijk aaneengesloten zouden worden tot volwaardig paden om langs te gaan wandelen, te fietsen, paard te rijden, van de natuur of andere mooie zaken te genieten. In sommige gemeenten zoals bijvoorbeeld Beveren-Waas is er jaarlijks ‘Een dag van de trage weg’ en wordt er op die dag telkens een ander stukje van deze vroegere wegen bewandeld. U zou versteld staan van hoe mooi het bij ons is als je midden op zo’n trage weg staat tussen de appelen en de peren, tussen de velden, op de Defensieve Dijk, aan de oevers van de Schelde bij valavond, … Wandelen langs deze wegen is een mooie gelegenheid om Zwijndrecht en Burcht eens vanuit een ander standpunt te bekijken. De vlinders, de vogels en vergezichten krijgt u er zomaar bij.
Atlas der Buurtwegen, 1844. Sentiers bij dorpskern Zwijndrecht.
Als de ‘Atlas der buurtwegen’ in 1844 zo veel van deze trage wegen optekende, betekent dit dat ze een lokaal geschiedkundige waarde hebben, dat er dus een verhaal aan vast zit. Een voorbeeld? In ons ‘portretje’ van mei 2018 ging het over ‘het Dammeke’. In ‘Craeyennest’ herfst 2016 kon u een stukje over de Slakkende lezen. Beide publicaties kan u op onze website herlezen. Zij zouden u kunnen inspireren tot het vertellen andere trage wegen die u kent of gekend hebt. Onze Heemkundige Kring Zwijndrecht Burcht zou graag meer over de namen, de geschiedenis en de gebeurtenissen bij deze trage wegen vernemen. Dus, laat eens van u horen via
Tekst: Mireille Schaekers
Bronnen: www.tragewegen.be, www.rlsd.be, www.geopunt.be en www.heemkundezb.be
Foto’s: Mireille Schaekers en Sterre Mariam Habyarimana Moussa